श्रीलंकाले रोक्यो चिनियाँ जासुसी जहाजको बाटो तर पाकिस्तानलाई अनुमति, के हो रणनीति ?
प्रकाशित मिति : श्रावण २३, २०७९ सोमबार
भारतको आग्रहपछि श्रीलंकाले रणनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण हम्बनटोटा बन्दरगाहमा चिनियाँ जासुसी जहाजलाई प्रवेश गर्न दिएको अनुमति खारेज गरेको छ । तर, कोलम्बोले पाकिस्तानी नौसेनाको सबैभन्दा शक्तिशाली युद्धपोत पीएनएस तैमुरलाई कोलम्बो बन्दरगाहमा आउन अनुमति दिएको छ ।
श्रीलंकाको यो रणनीतिमा भारतले नजिकबाट हेरेको बताएको छ । चीनको अन्तरिक्ष र स्याटेलाइट निर्देशित जासुसी जहाज युआन वाङ-५ रोकेको मुद्दा यतिबेला चर्को विषय बनेको छ। भारतको आपत्तिमा चीनको प्रतिक्रिया पनि आएको छ । कोलम्बोले अहिले पाकिस्तानी जहाजलाई अनुमति दिएर वातावरण तताएको छ ।
पाकिस्तानको युद्धपोतलाई श्रीलंकाले अनुमति दिएकोमा विभिन्न बिन्दुहरु छानबिन भइरहेको छ । जासुसी जहाज युआन वाङ–५ अगस्ट ११ र १७ को बीचमा चिनियाँ पक्षबाट हम्बनटोटा बन्दरगाहमा आइपुग्ने कार्यक्रम थियो ।
यस विषयमा भारतीय विरोधपछि कोलम्बोले अनुमति दिएको थिएन । तर, अब पाकिस्तानी नौसेनाको फ्लीटको सबैभन्दा शक्तिशाली युद्धपोत पीएनएस तैमुरलाई कोलम्बो बन्दरगाहमा आउन अनुमति दिइएको छ। स्रोतबाट प्राप्त जानकारी अनुसार पीएनएस तैमुर कोलम्बो पोर्टमा रोकिनेछ।
यो १२ देखि १५ अगस्टसम्म कोलम्बो पोर्टमा हुने अपेक्षा गरिएको छ। पीएनएस तैमुर चीनमा निर्मित छ। चीनले पाकिस्तानी नौसेनालाई दिएको छ । यस्तो अवस्थामा चीन र पाकिस्तानका जहाजहरू एकैपटक श्रीलंका पुग्ने समयलाई ध्यानमा राखिएको छ ।
चिनियाँ जहाज अगस्ट ११ मा हम्बनटोटा बन्दरगाह पुग्ने
चिनियाँ जहाजले अगस्ट ११ मा हम्बनटोटा बन्दरगाहमा डक गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो, तर श्रीलंकाको विदेश मन्त्रालयले गत हप्ता कोलम्बोमा रहेको चिनियाँ दूतावासलाई स्वीकृति खारेज गरिएको जानकारी दिएको थियो। यसबाट चीन आक्रोशित छ ।
वास्तवमा, श्रीलंकाले चीनलाई भारतको चिन्तालाई ध्यानमा राख्दै हम्बनटोटा बन्दरगाहमा आफ्नो जहाजको कार्यक्रम स्थगित गर्न भनेको थियो। श्रीलंकाको अनुरोधमा चिन्तित, चीनले सोमबार भारतप्रति आक्रोशित हुँदै भन्यो , ‘सुरक्षा चिन्ताको कारण कोलम्बोलाई दबाब दिनु अर्थहीन थियो।’
चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता वाङ वेनबिनले दैनिक पत्रकार सम्मेलनमा बेइजिङले उक्त प्रतिवेदनलाई ध्यानमा राखेको बताए। चीन र श्रीलंकाबीचको सहकार्य दुवै देशले स्वतन्त्र रूपमा निर्णय गर्छ। हाम्रो साझा चासो मिल्छ।
यसले तेस्रो पक्षलाई लक्षित गर्दैन। उनले भारतको सुरक्षा चिन्तालाई उद्धृत गर्दै श्रीलंकामाथिको दबाब अर्थहीन भएको बताए। श्रीलंका एक सार्वभौमसत्ता सम्पन्न राष्ट्र भएको र आफ्नो विकासको हितमा कुनै पनि तेस्रो मुलुकसँग सम्बन्ध राख्न सक्ने पनि उनले बताए ।