अमेरिकाबाट फर्किए भारतीय प्रधानमन्त्री मोदी , ट्रम्पलाई भेटेनन
प्रकाशित मिति : आश्विन ९, २०८१ बुधबार
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी अमेरिका भ्रमणबाट फर्किसकेका छन्। यस यात्राका क्रममा प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग भेटवार्ता गरे, क्वाड सम्मेलनमा सहभागी भए, संयुक्त राष्ट्रसंघमा सम्बोधन गरे र विभिन्न देशका राष्ट्रप्रमुखहरूसँग भेटघाट गरे। तर, उनी अमेरिकाको आन्तरिक राजनीतिबाट टाढै रहे।
प्रधानमन्त्री मोदीले फिलाडेल्फिया र न्युयोर्कमा भारतीय समुदायसँग भेट गरे। राष्ट्रपति जो बाइडेनले डेलावेयरस्थित आफ्नो निवासमा मोदीलाई स्वागत गरे। यस यात्राका क्रममा अमेरिकाले भारतलाई थुप्रै प्राचीन कलाकृतिहरू फिर्ता गर्यो।
मोदीले क्वाड नेताहरूको सम्मेलनमा पनि भाग लिए। संयुक्त राष्ट्रमा उनले ‘वैश्विक शान्ति र विकासका लागि अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूमा सुधारको आवश्यकता’को कुरा उठाए। प्रधानमन्त्री मोदीले फिलिस्तिनी राष्ट्रपति महमूद अब्बास र युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लोदिमिर जेलेन्स्कीसँग पनि भेटवार्ता गरे।
प्रधानमन्त्री मोदीको भ्रमणअघि अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावका उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्पले मोदीसँग भेट हुने दाबी गरेका थिए। तर, यस्तो भेटवार्ता भएन। प्रधानमन्त्री मोदीको अमेरिका आगमनअघि नै ट्रम्पले भनेका थिए कि मोदीले उनलाई भेट्नेछन्, तर मोदीको टोलीले यसलाई पुष्टि गरेको थिएन।
ट्रम्पसँग भेट हुने सम्भावनाबारे विदेश सचिव विक्रम मिस्रीले जवाफ दिँदै केही पक्का नभएको बताएका थिए। यसै कारण, विश्लेषकहरूका अनुसार, यो भेट हुन सकेन। कतिपयले ट्रम्प न्युयोर्क सिटीमा भारतीय समुदायको कार्यक्रममा उपस्थित हुने अनुमान गरेका थिए, तर उनी पुगेनन्।
सन् २०१९ मा प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकामा आयोजित ‘हाउडी मोदी’ कार्यक्रममा ट्रम्पलाई आमन्त्रित गरेका थिए। ट्रम्पले २०२० मा भारत भ्रमण गर्दा उनलाई एक लाखभन्दा बढीको भीडले स्वागत गरेको थियो। मोदी र ट्रम्पले आफूहरूलाई मित्रको रूपमा चित्रण गर्दै आएका छन्।
तर, यस पटक, मोदीको ट्रम्पसँग भेट नगर्नुलाई रणनीतिक कदमको रूपमा हेरिएको छ। अमेरिकामा चुनावी माहौल चलिरहेको बेला यदि मोदीले ट्रम्पलाई भेटेका भए, यसले कूटनीतिक असन्तुलन निम्त्याउने सम्भावना रहेको विश्लेषकहरूले बताएका छन्।
अमेरिकाका अन्तर्राष्ट्रिय मामिलाका विशेषज्ञ डा. मुक्तदार खान भन्छन्, “यदि मोदीले ट्रम्पलाई भेटे र कमला हैरिसलाई भेट्न नसके, यसले असमझदारी निम्त्याउँथ्यो।” प्रोफेसर स्वास्ति रावका अनुसार, यदि मोदीले भेट गरे भने ट्रम्प र कमला हैरिस दुवैसँग भेट्नुपर्थ्यो, अन्यथा यो कूटनीतिक दृष्टिले सही हुने थिएन।
जानकारहरूको भनाइमा, भारतले कुनै देशको आन्तरिक राजनीतिमा पक्षपाती भूमिका खेल्न सक्दैन। भारतको लागि अमेरिकासँगको सम्बन्ध सुदृढ गर्नु रणनीतिक आवश्यकता भएको विश्लेषकहरूको निष्कर्ष छ।