क्षतिग्रस्त नहर मर्मतको कार्य अन्तिम चरणमा
प्रकाशित मिति : जेष्ठ १९, २०७५ शनिबार
सुनसरी–मोरङ सिँचाइ योजना अन्तगर्तको मूलनहरलाई बाढी तथा पहिरोबाट जोगाउन तटबन्ध निर्माण तथा नहर मर्मतकार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
रु ११ करोडको लागतमा तटबन्ध निर्माण तथा नहर मर्मतकार्य गरिएको हो ।
गत साउन २७ र २८ गते आएको बाढीले मोरङको नेता चौकदेखि बाहुनी हँुदै केरौनको झमनपुर नहर शाखासम्म क्षतिग्रस्त मूलनहर, उपनहर र शाखा नहर तथा नहरको दुबैतर्फ डिलको मर्मत अन्तिम चरणमा पुगेको हो । मर्मत र निर्माण कार्य भइसकेपछि तोकिएको समयमा नै किसानलाई सिचाईंका लागि पानी उपलब्ध हुने विश्वास योजना प्रशासनको छ ।
बाहुनी पूर्व बेलबारी र कानेपोखरीको बीचमा रहेको चिसाङ खोलालाई बाढीले क्षतिग्रस्त बनाएपछि त्यसबाट मूलनहरमा असर पर्नसक्ने खतरा बढेकाले नहरललाई सुरक्षित बनाउन रु पाँच करोड ३५ लाखको लागतमा चिसाङ खोला नियन्त्रणको कार्य पनि सम्पन्न भएको योजनाका डिभिजनल इञ्जिनियर प्रदीप वान्तवाले बताउनुभयो ।
उक्त खोलामा १० मिटर चौडाइ भएको एक हजार ५०० मिटर लामो चेनलाइजेशन तथा आठ सय मिटर खोलाको दुबै छेउमा ढुंगासहितको पक्की तारजाली निर्माण गरिएको छ । पुल कलभर्ट र पानी निकासका लागि हिमपाइप समेत जडान गरिएको छ । उक्त निर्माण कार्य स्वामी नारायण आर्शिवाद साह जेभि कन्सट्रक्सन प्रालिले गरिएको छ ।
उक्त खोलाको नियन्त्रण कार्यले त्यहाँस्थित कदम चौक गाउँको मानवबस्तीका साथै बालीनाली र चौपाया सुरक्षित भएको स्थानीय राम चौधरीले बाताउनुभयो । त्यस्तै नेता चौकदेखि केरौनसम्म नहरको डिललाई व्यवस्थित बनाउन र यातायात सुविधा पु¥याउन गिञ्जली कन्सट्रक्सनद्वारा रु पाँच करोड ५० लाखको लागतमा ग्राभेल गर्ने कार्य अन्तिमचरणमा पुगेको योजनाका अर्का डिभिजनल इञ्जिनियर श्रीप्रसाद साहले बताउनुभयो ।
त्यसैगरी गत साउन अन्तिमसाताको बाढीले बेलबारीमा रहेको लोहन्द्रा खोलाको मूल नहरको पुल तथा पानी बग्ने साइफन ध्वस्त बनाएपछि त्यहाँ सिँचाइ कार्य अवरुद्ध भएकाले सो ठाउँमा पानीको इन्टेक बनाएर नहरमा पानी ल्याउने व्यवस्था भइरहेको इञ्जिनियर साहले भन्नुभयो ।
तत्कालै लोहन्द्रा खोलामा पुल र साइफन निर्माण गर्ने अवस्था नरहेको अवस्थामा लोहन्द्राको पानीलाई बेतौना खोलामा ९इन्टेक० गरी मूल नहरमा ल्याएर सिँचाइ सुविधा पु¥याउने तयारी भइरहेको छ ।
त्यहाँ बेलबारी पूर्व धरहरामा तीन किलोमिटरसम्म नहर सफाइको काम योजनाले गरिरहेको इञ्जिनियर सुकदेव शर्माले अनुगमनका क्रममा भन्नुभयो,“लोहन्द्रामा रहेको मूल नहरको पुल र साइफन बाढीले भत्काउँदा बेलबारीदेखि केरौन सम्मको १२ किलो मिटर आसपासका १३ हजार हेक्टर खेतीयोग्य जमिन सिँचाइ सुविधाबाट वञ्चित भएको छ ।”
त्यसैगरी सुनसरी जिल्लाको रामगञ्ज, सीतागञ्ज र चतरा मूल नहरमा समेत क्षति ग्रस्तभएको नहर पूर्वाधार निर्माण र मर्मतकार्य भइरहेको इञ्जिनियर शर्माले भन्नुभयो ।
चार दशक अगाडि भारत सरकारद्वारा निर्माण गरिएको सुनसरी– मोरङ सिँचाइ योजनाको मूल नहर ५३ किलोमिटर छ भने त्यसबाट सुनसरी मोरङ जिल्लाको ६८ हजार हेक्टर जमिन सिँञ्चित हँुदैआएको योजनाले जनाएको छ ।
योजनाको निर्माणले सुनसरी–मोरङका किसानको जनजीवनमा उपलब्धि भएको र कृषिको उत्पादनमा ठूलो सहयोग भएको राष्ट्रिय जल उपभोक्ता महासंघका पूर्व अध्यक्ष रामप्रसाद मेहताको विश्वास छ ।