जिब्रोमुनि लुकाएर पनि सुन तस्करी
प्रकाशित मिति : श्रावण ९, २०७५ बुधबार
घटना–१
गत असार २१ गते फ्लाई दुबईको फ्लाइट नम्बर एफजेट ५७५ मा दुबईबाट भारतीय नागरिक जलालुदिन मोहम्मद र अरसद चोलाइल त्रिभुवन विमानस्थलमा ओर्लिए । विमानस्थलबाट बाहिरिँदा उनीहरुको गतिविधि शंकास्पद लागेपछि प्रहरीले चेकजाँच सुरु गर्यो । जाँचका क्रममा उनीहरुको साथबाट १६ टुक्रा विष्कुट सुन बरामद भयो, जसको परिमाण १ हजार ८ सय ६४ ग्राम थियो । उनीहरुले सुन आफ्नो मलद्वारमा लुकाएर ल्याएका थिए । त्यो सुन चिकित्सकको सहयोगमा मलद्वारबाट महानगरीय प्रहरी विमानस्थल सुरक्षा कार्यालयले झिकेको थियो ।
घटना–२
साउन २ गते एयर अरेबियाको फ्लाइट नम्बर जी ९५३९ बाट यूएईको सारजहाँबाट भारतीय नागरिक फैजन खान, अदिल र सैयद मोहम्मद काशीफ त्रिभुवन विमानस्थलमा अवतरण गरे । उनीहरुबाट पनि विमानस्थल प्रहरीले बटनको स्वरुप बनाएर मुखभित्र जिब्रोमुनि लुकाएर ल्याएको अवस्थामा ५५९ ग्राम सुन बरामद गर्यो ।
घटना–३
साउन ५ गते थाई एयरको फ्लाइट नम्बर टिजी ३१९ बाट थाइल्याण्डको बैंककबाट भारतीय नागरिक इमरान र आरिफ अली नेपाल आए । प्रहरीलाई उनीहरुले सुन तस्करी गरिरहेको पूर्व सूचना थियो । त्यही सूचनाको आधारमा प्रहरीले उनीहरुलाई चेकजाँच गर्यो । चेकजाँचका क्रममा उनीहरुले मलद्वारमा लुकाएर ल्याएको अवस्थामा २ किलो ६ सय ७० ग्राम सुन फेला पर्यो ।
घटना–४
साउन ७ गते थाई एयरको फ्लाइट नम्बर टिजी ३२० बाट थाइल्याण्डको बैंकक हुँदै नेपाल आएका पाँच जना भारतीय नागरिक ३ किलो ३६ ग्राम सुनसहित पक्राउ परे । भारतीय नागरिक अमृत पल सिंह, ईश्वर दास, अवतार सिंह, हरमिन्द्र सिंह र रिजवत अन्सारीले सुटकेसको पाङ्ग्राभित्र लुकाएर सुन तस्करी गरिरहेका थिए ।
यी प्रतिनिधिमूलक उदाहरणमात्रै हुन् । यीबाहेक महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंको टोलीले विभिन्न समयमा वैदेशिक रोजगारीमा गएकाहरुलाई प्रयोग गरेर सुन तस्करी गर्नेलाई पक्राउ गरेको छ । प्रहरीका अनुसार वैदेशिक रोजगारीमा गएकाहरुलाई स्वदेश फर्किंदा गहनाको रुपमा प्रयोग गरे नेपाल पुर्याइदिने र त्यसबापत कमीसन दिइने गरिन्छ । यस्तो कार्यका लागि एउटा गिरोह नै संग्लन हुन्छ ।
प्रहरीका अनुसार सुरुमा विदेशबाट नेपाल आउने कामदार खोजिन्छ । कामदार खोजेपछि उनीहरुको फोटो र पासपोर्ट नम्बर लिइन्छ । उनीहरु त्यहाँबाट नेपालका लागि उडेपछि विदेशमा रहेको समूहले नेपालमा रहेको आफ्नो गिरोहलाई फोटो, पासपोर्ट नम्बर पठाउँछ । त्रिभुवन विमानस्थलबाट बाहिरिएपछि उनीहरुले त्यही फोटो र नम्बरको आधारमा व्यक्तिको पहिचान गर्ने गर्छन् । यसरी दैनिक सुन तस्करी सुक्ष्म तरिकाले भइरहेकै हुन्छ । यस्तो कार्यमा महिला र पुरुषको समेत प्रयोग हुने गरेको पाइन्छ ।
तस्करीमा अधिकांश भारतीय नागरिक
विमानस्थल प्रहरीले पछिल्लो चार पटक समातेको सुनमा भारतीय नागरिककै संग्लनता रहेको देखिन्छ । किन भारतीय नागरिक बढीजसो सुन तस्करीमा हुन्छन् त ? यसबारे प्रहरी अधिकारी बोल्न भने चाहँदैनन् ।
प्रहरी स्रोतका अनुसार खुला सीमानाका कारण भारतीय नागरिकलाई तस्करी गरेर ल्याएको सुन भारत पास गर्न सहज हुन्छ । अर्को कारण भनेको भारतीय नागरिक पक्राउ परिहाले पनि तस्करी गर्ने गिरोहको अनुसन्धान गर्न गाह्रो हुन्छ । त्यसकारण पनि गिरोहले भारतीय नागरिकको प्रयोग गर्दै आएको छ ।
विमानस्थल प्रहरी प्रवक्ता एसपी दिनेशराज मैनाली प्रहरी सक्रियताले विमानस्थलबाट सुन तस्करीमा संलग्नहरु धमाधम समातिन थालेको बताउँछन् । उनले भने, ‘‘प्रहरी सक्रियता बढाएका छौं, तस्करविरुद्ध प्रहरी कठोर भएर लागेको छ ।’’