माधव घिमिरेको १०२ औँ जन्मजयन्ती समारोहमा घिमिरे बिशेषाङ्कको लोकार्पण
प्रकाशित मिति : आश्विन ९, २०७७ शुक्रबार
साहित्य सागर डट नेटको आयोजनामा भर्चुअल माध्यमबाट राष्ट्रकवि माधव घिमिरेको १०२ औँ जन्म जयन्ती भव्यताका साथ मनाइयो । कार्यक्रममा सबै महादेशबाट साहित्यकार एवम् साहित्यानुरागीहरुको प्रतिनिधित्व र सहभागिता भएको थियो । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि बरिष्ट साहित्यकार नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठानका कुलपति गङ्गाप्रसाद उप्रेतीको उपस्थितिरहेको थियो ।
उप्रेतीले भर्चुअल माध्यमबाट घिमिरेजयन्तीको व्यानर उद्घाटनका साथै साहित्यसागर डट नेटको माधवघिमिरे विशेषाङ्क लोकार्पण गर्नुभयो । उहाँले घिमिरेको निधन भएको महिना दिन पनि नपुग्दै पत्रिकाले घिमिरे विशेषांक निकाल्न सकेकामा खुसी व्याक्त गर्दै पत्रिकाको निरन्तरताको कामना गर्नुभयो ।
उहाँले साहित्यसागरको कार्यको सराहना गर्दै नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले भर्खरै चीन सँग नेपाली साहित्यका पुस्तकहरुलाई चिनियाँ भाषामा अनुवाद गर्ने बिषयमा सम्झौता भएको पक्ष जानकारी गराउनुभयो । उहाँले अनेसास, एनआरएन र अरु साहित्य सङ्घ सँस्थाहरुको योगदानको उच्च मूल्याङकन गर्दै सहकार्य गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो ।
कार्यक्रममा स्वदेश विदेशका विभिन्न सहित्यकार महानुभावहरुको उपस्थिति थियो । एनआरएनए भाषा साहित्य विभागका संयोजक साहित्यकार हिक्मत थापाले घिमिरेप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्नुभयो र विदेशमा रहेका नेपालीका साझा व्यक्तित्वका रुपमा घिमिरेलाई चिनाउनु भयो अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजका नवनिर्वाचित अध्यक्ष श्री प्रकाश पौडेल माइला जापानबाट सहभागी हुनु भएको थियो । उहाँले अनेसासले घिमिरेका नाममा दुई हजार डलरको पुरस्कार स्थापना गरेर घिमिरेको सम्मान गरेकोsबताउनुभयो ।
कार्यक्रममा एनआरएनए संस्कृति र सम्पदाका संयोजक श्री गोविन्दप्रसाद गौतम सहभागी हुनुहुन्थ्यो । मस्कोबाट बरिष्ट साहित्यकार श्री कृष्णप्रकाश श्रेष्ठ सहभागी हुनुहुन्थ्यो । अष्ट्रेलियाबाट युवाकवि गणेश घिमिरे र साहित्यकार डा मणि पनेरू सहभागी हुनुहुन्थ्यो । मिडिलइस्ट कुवेतबाट एनआरएनए आइसिसिका सदस्य एवं संस्कृति तथा सम्पदा समितिका क्षेत्रिय संयोजक अमित चाम्लिङ राई सहभागी हुनुहुन्थ्यो । अमेरिकाबाट बरिष्ट साहित्यकार श्री होमनाथ सुवेदी, श्री इश्वरीप्रसाद भट्ट, अनेसासका महासचिव श्री सर्वज्ञ वाग्ले, बरिष्ट पत्रकार श्री किरण मरहठ्ठा र मणि नेपाली पनेरु सहभागी हुनुहुन्थ्यो । त्यस्तै गरी क्यानडाबाट कवि डा श्री भरतमान श्रेष्ठ कवि खगेन्द्र गौतम र सुरेन उप्रेतीको सहभागिता रहेको थियो ।
साहित्यसागरका सम्पादक रमेश शुभेच्छुले राष्ट्रकविलाई राष्ट्रमा मात्र सिमित नगरी विश्वकवितका रुपमा आजसम्म मानिँदै आएका भानुभक्त र लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा जस्तै नेपाली आइकनका रूपमा विश्वमा चिनाउनुपर्ने विचार व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले माधव पोखरेलको लेखमा रहेको विचार जस्तै र विश्वका अभ्यासहरुलाई पनि हेर्दा घिमिरे राष्ट्रकवि मात्र नभएर नेपाली जातिका साझा प्रतीक र विश्वकवि भएको बताउनुभयो । समेटिएका सामग्रीमध्ये प्राध्यापक राजेन्द्र सुवेदी मोहन सिटौला साहित्यकार कृष्णप्रकाश श्रेष्ठ आदिका लेख रचनाले राष्ट्रकविका विविध आयाम र विधाका बारेमा चर्चा भएको जानकारी गराउनुभयो । बिभिन्न लेख अनुभूति कविता र गजलहरु सङ्ग्रहित रहेको कुरा जानकारी गराउनु भयो । घिमिरे विषयक कविता गजल जस्ता रचनाले पनि घिमिरेको जीवनी व्यक्तित्व र कृतित्वलाई विम्ब र विषय बनाएर प्रस्तुत गरको चर्चा गर्नुभयो ।
राष्ट्रकवि माधव घिमिरेको गीतिनाटकको बारेमा प्रकाश पार्दै डा बिन्दु शर्माले घिमिरेको राष्ट्रियता र मानवीय चेतनालाई र र विविध जीवन दर्शनलाई सरल ढङ्गले प्रस्तुत गर्ने बिशिष्ट कवि तथा नाटककार भएको चर्चा गर्नुभयो ।
कार्यक्रममा प्रा.डा माधवप्रसाद पोख्रेलले कविको बैशाख कवितामा शैलीवैज्ञानिक विश्लेषण गरेर प्रभावित भएको कुरा सम्झँदै घिमिरेका लागि कविता तपस्या हो , उहाँबाट सिक्नुपर्ने कुरा भनेकै संसारभरिका कविताहरु पढेर कविता लेख्ने हो भने मात्र कविताको गहनता आउने कुरा राख्नु भयो । उहाँले घिमिरेले एउटै कविता लेख्न पनि बर्सौँ लगाएको प्रसंग उल्लेख गर्नुभयो । माधव घिमिरेले “ज्योतिको पंखा उचाली” कविता लेखनको समयावधिको चर्चा गर्नुभयो । कविहरुले उत्कृष्ट कविता लेख्न होड गर्नुपर्दछ भन्ने पनि घिमिरेबाट सिक्नुपर्ने कुरा राख्दै घिमिरे आफैसँग होड गर्ने कवि हुन् भन्दै घिमिरेकोकवित्व उत्कृष्ट भएको मूल्याङ्कन गर्नुभयो । माधव घिमिरे संस्कृतका शव्दहरु भन्दा पनि प्राकृत शब्दहरुलाई चयन गर्ने कवि, उच्चकोटिका गीतहरु रचना गर्ने पहिलो कविका रुपमा मूल्याङ्कन गर्नुभयो ।
साहित्यकार डा रामप्रसाद ज्ञवालीले माधव घिमिरेलाई औँठीमा मुगा हाल्न सफल कवि भनी चर्चा गर्नुभयो । माटाको काँस र सुनको तीन प्यालामा बालेको दीपको उधाहरण दिँदै महत्व भनेको ज्योतीको हो भन्नुभयो । एनआरएन भाषा साहित्यका संयोजक हिक्मत थापाले प्रवासमा रहेर साहित्य साधना गर्ने साधकलाई प्रोत्साहनका लागि पुरस्कार स्थापना गर्न लागेको कुरा जानकारी गराउँनभयो । वहाँले राष्ट्रकविलाई स्मरण गर्दै श्रद्धासुमन व्यक्त गर्नु भयो ।
एनआरएनएका संस्कृति तथा सम्पदा समितिका संयोजक गोबिन्दप्रसाद गौतमले नेपाली भाषा साहित्यको प्रथम अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनम बोष्टनमा भएको र त्यसबेला परिकल्पित यो यो अभियानलाई निरन्तरता दिएकोमा बधाइ तथा शुभकामना दिनुभयो । नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठानका काव्यविभाग प्रमुख प्रा.डा हेमनाथ पौडेलले माधव घिमिरे प्रज्ञाको संस्थापकमध्येका एक जना हुनुहुन्छ भन्दै प्रज्ञाले निकाल्न लागेको कविता पत्रिकाको अन्तर्देशीय कविता अङ्कका लागि सबैलाई रचना पठाउन सूचित गर्नुभयो । कार्यक्रममा कवि गीता साप्कोटाले माधवप्रसाद घिमिरेको बैशाख कवितालाई लयबद्ध वाचन गरेर सुनाउनु हुँदै घिमिरेप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्नुभयो ।
कर्यक्रममा साहित्यसागरका प्रधान सम्पादक मणि नेपाली पनेरूले साहित्यसागर पुस्तक र पठनीय सामाग्रीको सागर हो भन्नुहुँदै यसलाई यसलाई आफ्नो मरणोप्रान्त पनि अगाडि बढाउन आर्थिक रूपले सहयोग गर्न परिवारलाई इच्क्ष्छापत्र लेख्छु , यो वालक छ यसलाई हुर्काउने सबै साहित्यकार र श्रस्टाहरुको दायित्व हो भन्नुभयो ।