कोभिशिल्डको पहिलो डोज लगाएको ५ महिना पुग्यो, दोश्रो डोज आष्ट्राजेनेकाले काम गर्छ ?
प्रकाशित मिति : श्रावण २४, २०७८ आईतबार
कोभिशिल्ड र आष्ट्राजेनेका खोप बेलायतको अक्सफोर्ड आष्ट्राजेनेकाले विकाश गरेको एउटै खोप हो, नाममात्रै फरक हो । त्यसैले दुबै खोप एउटै हुन् । यो खोपको पहिलो डोज इम्युन रेस्पोन्स ५ महिनासम्म पनि कायम रहने भएकाले ५ महिना नाघेपछि यो खोप लगाउँदापनि काम गर्ने विज्ञहरुको भनाई छ ।
नेपालमा कोभिशिल्ड भ्याक्सिनको पहिलो डोज लगाएका झण्डै १३ लाखले दोश्रो डोज नपाएकोमा सोमबारदेखि दोश्रो डोज दिन थालिएको छ । कतिपयका सन्दर्भमा कोभिशिल्डको पहिलो डोज लगाएको ५ महिना नाघिसकेको छ । यो अवस्थामा अर्को डोज अब लगाउन हुने वा नहुने तथा पहिलो डोजको प्रभावकारिता कतिसमय रहने भन्नेमा आम जिज्ञासा रहेको छ ।
नेपालमा वितरण गरिएको कोभिशिल्ड भ्याक्सिन बेलायतमा विकाश गरिएको आष्ट्राजेनेका भ्याक्सिनको भारतीय उत्पादन हो । यो भ्याक्सिन पहिलो डोज लगाएको ४ देखि ६ हप्ताभित्र दोश्रो डोज लगाउन सिफारिस गरिएको थियो । तर अहिले यो भ्याक्सिन ४ देखि ५ महिनासम्मको फरकमा दोश्रो डोज लगाउँदा समेत प्रभावकारी पाइएको छ ।
दोश्रो डोज लगाउन ढिलो हुँदैमा त्यसले पहिलो डोजको प्रभावकारिता कम नहुने विज्ञहरुले बताएका छन् ।
पहिलो डोज भ्याक्सिनले पहिले नै इम्युन रेस्पोन्समा ट्रिगर गर्ने भएकाले दोश्रो डोज लगाउन ढिलो हुँदैमा उक्त इम्युन रेस्पोन्स नहराउने इम्युनोलोजिष्ट डाक्टर डाक्टर विनिता बालले बताइन् । तर एकडोज लगाउँदैमा यसबाट प्राप्त हुने पूर्ण संरक्षण प्राप्त नहुने भएको पूरै डोज आवश्यक हुने उनले बताइन् । दोश्रो डोज भ्याक्सिनले पहिलो डोजबाट निर्मित इम्युनको परिणाम र गुणस्तरमा बृद्धि गर्ने उनले बताइन् ।
पहिलो डोज भ्याक्सिनले बनाएको इम्युन रेस्पोन्स महिनासम्म कायम रहने विज्ञहरुको भनाई छ । त्यसैले ५ महिनापछि भ्याक्सिन लगाउँदासमेत यसले काम गर्ने विज्ञहरु बताउँछन् । कोभिशिल्ड भ्याक्सिनको दुईडोजबीचको अन्तर अन्तर्राष्ट्रिय परीक्षणको तथ्यांक अनुशार ४ हप्ताबाट १२ हप्तासम्म बनाइएको हो । परीक्षणका क्रममा दोश्रो डोज १२ हप्तापछि दिंदा पनि भ्याक्सिनको प्रभावकारिता उल्लेख्य देखिएको थियो ।
बेलायतमा कोभिशिल्ड भ्याक्सिन पहिलो डोज लगाएको १२ हप्तापछि दोश्रो डोज लगाउन सिफारिस गरिएको छ भने क्यानडाका कतिपय स्थानमा पहिलो डोज लगाएको १६ हप्तापछि दोश्रो डोज सिफारिस गरिएको छ । कोभिशिल्डको पहिलो डोज लगाएपछि बेलायतमा पहिलोपटक देखिएको भेरियन्टबिरुद्ध लक्षणसहितको कोरोना संक्रमण हुनबाट ६५ प्रतिशत संरक्षण प्रदान गरेको पाइएको छ ।
पहिलो डोज लगाएपछि व्यक्तिलाई कोरोना संक्रमण भएर निको भएको खण्डमा समेत दोश्रो डोज भने नछुटाउन विज्ञहरुले सुझाव दिएका छन् । तर पहिलो डोज लगाएपछि उपलब्ध भएसम्म दोश्रो डोज लगाउँदा धेरै समयको अन्तर नराख्न विज्ञहरुले सुझाव दिएका थिए । क्यानडाको कतिपय प्रान्तमा १६ हप्ताको अन्तरलाई घटाएर १२ देखि १४ हप्तासमेत बनाइएको छ ।