कसरी भारतीय मूलका व्यक्ति बेलायती प्रधानमन्त्री पदमा पुगे ?
प्रकाशित मिति : कार्तिक ७, २०७९ सोमबार
मौरिसस, गायना, आयरल्यान्ड, पोर्चुगलदेसख फिजीसम्म प्रधानमन्त्री वा राष्ट्रपति भइसकेका भारतीय मूलका नेताहरूको लामो सूची छ । भारत बाहेक संसारमा कुनै पनि देश छैन जुन मूलका मानिसहरूले ३० भन्दा बढी देशहरूमा शासन गरेका छन् वा गरिसकेका छन् ।
यो सूचीमा ४२ वर्षीय ऋषि सुनकको नाम थपिएको छ । भारतीय मूलका ऋषि सुनक बेलायती राजनीतिमा निकै छिटो उठेका छन् । उनले सन् २०१५ मा ३५ वर्षको उमेरमा पहिलो पटक संसदको निर्वाचन जितेका थिए । त्यसको सात वर्षपछि उनी अब प्रधानमन्त्री बन्न लागेका छन् ।
उनी बेलायतको पहिलो भारतीय मूलका र अश्वेत प्रधानमन्त्री हुनेछन्। साथै २ सय बर्षको इतिहासमा बेलायतका सबैभन्दा कान्छा प्रधानमन्त्री हुनेछन् ।
सन् २००८ मा अमेरिकामा बाराक ओबामा राष्ट्रपति निर्वाचित हुँदा जस्तै ऋषिको प्रधानमन्त्री बन्नु ऐतिहासिक क्षण हुने धेरै विज्ञहरू बताउँछन् । ऋषि सुनकभन्दा अगाडि पनि दक्षिण एसियाली मूलका नेताहरू ठूलो पदमा पुगिसकेका छन् । प्रिति पटेल बेलायतको गृहमन्त्री र सादिक खान लन्डनका मेयर बनेका छन् ।
तर अहिलेसम्म कोही पनि प्रधानमन्त्री बनेका छैनन् । राजनीतिक विश्लेषकहरूका अनुसार ऋषिको उदय एशियाली समुदायहरूको सफलतासँग जोडिएको छ। ऋषिजस्ता नेताको उदयका कारण बेलायती समाजमा विविधता आएको छ ।
ऋषि भारतीय मूलको तेस्रो पुस्ता हुन्। उनका हजुरबा हजुरआमा भारतको विभाजनअघि पाकिस्तानी पञ्जाबको गुजरनवाला सहरबाट पूर्वी अफ्रिका बसाइ सरेका थिए। धेरै वर्ष पछि, उनी इङ्गल्याण्डको साउथह्याम्पटन शहरमा बसोबास गरे, जहाँ ऋषि सुनकको जन्म सन् १९८० मा भएको थियो। उनी यही सहरमा हुर्केका थिए ।
बेलायतमा ऋषि सुनक निकै धनी भएको जनविश्वास रहेको छ । हालै गरिएको एक सर्वेक्षण अनुसार उनीहरुलाई बेलायतका २५० धनी परिवारमा गनिन्छ । सुनक र उनकी श्रीमती अक्षता मूर्ति ८ सय मिलियन डलरका मालिक हुन् । ऋषिले सिलिकन भ्यालीदेखि बैंगलोरसम्मका कम्पनीहरूसँग मिलेर एउटा ठूलो लगानी फर्मको सहस्थापना गरे ।
उनकी श्रीमती एक फेसन डिजाइनर हुन्। उनी टेक्नोलोजी कम्पनी इन्फोसिसका अर्बपति संस्थापककी छोरी हुन्।
उनका बुबा यशवीर सुनक डाक्टर हुन् भने आमा उषा सुनकले केमिस्टको पसल चलाउने गर्छिन् । उनीहरु अहिले पनि यही सहरमा बस्छन् । ऋषिको परिवारमा पढाइ र करियरमा बढी जोड दिइने भएकाले बुबाले उनलाई निजी विद्यालयमा पढाए ।
उनले विन्चेस्टर कलेज, अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय र स्ट्यानफोर्ड विश्वविद्यालयमा पढेका थिए । ऋषिले सन् २००९ मा बेंगलोरमा इन्फोसिसका संस्थापक नारायण मूर्तिकी छोरी अक्षता मूर्तिसँग विवाह गरेका थिए । अहिले उनीहरुका दुई सन्तान पनि छन् ।
कोरोना महामारी अघि नै ऋषि सुनक देशको अर्थमन्त्री बनेका थिए । यो उनको लागि ठूलो उपलब्धि थियो किनभने अर्थमन्त्रीको पदलाई बेलायतमा प्रधानमन्त्री पदपछि दोस्रो उच्च पद मानिन्छ। उनले यो पदमा निकै राम्रो काम गरेका कारण धेरैले उनलाई प्रधानमन्त्रीको रुपमा हेर्न चाहेका हुन् ।