मृगौला प्रत्यारोपणका लागि बिरामीकै कोषबाट थ्रीडी मृगौला छाप्न सकिने, एकदशकभित्र लागु हुने अपेक्षा
प्रकाशित मिति : फाल्गुन २९, २०७९ सोमबार
वैज्ञानिकहरूले आगामी एक दशकमा जैविक कृत्रिम अंगहरू थ्रीडी प्रिन्ट गर्न सक्षम हुने र प्रत्यारोपण गर्न सकिने बताएका छन्। यदि त्यसो भएमा डाक्टरहरूले दातासँग मिल्दोजुल्दो मृगौला खोज्ने झन्झट हुनेछैन भने बिरामीको शरीरले प्रत्यारोपण गरिएको मृगौला अस्वीकार नगरोस् भनेर पनि आशा गर्नुपर्नेछैन । बरु बिरामीको कोषहरू प्रयोग गरेर थ्रीडी मृगौला छाप्न सकिनेछ ।
हार्वर्ड युनिभर्सिटीको वाइस इन्स्टिच्युट फर बायोलॉजिकलली इन्स्पायर्ड इन्जिनियरिङका प्राध्यापक जेनिफर लुइसका अनुशार थ्रीडी अंग बायोप्रिन्टिङ एक दशकमा तयार हुनसक्नेछ । अंग बायोप्रिन्टिङ भनेको थ्रीडी प्रिन्टिङ टेक्नोलोजीहरूको प्रयोग हो जसले जैविक कृत्रिम अंगहरू उत्पादन गर्दछ ।
यस प्रकारको पुनरुत्पादक औषधि विकासको चरणमा रहेको छ । अमेरिकामा मार्च ८, २०२३ सम्म राष्ट्रिय अंग प्रत्यारोपण प्रतिक्षा सूचीमा १ लाख ६ हजार ८ सय पुरुष, महिला र बालबालिका छन्। यद्यपि, जीवित दाताहरूले औसतमा प्रति वर्ष लगभग ६ हजार अंगहरू मात्र उपलब्ध गराउँछन्त्य । वार्षिक ८ हजार मृतक दाताहरू छन् जसले प्रत्येकले औसतमा साढे ३ अंगहरू प्रदान गर्छन्।
अंगको बायोप्रिन्ट गर्ने प्रक्रिया सुरु गर्न डाक्टरहरूले सामान्यतया बिरामीको आफ्नै कोशिकाहरूबाट सुरु गर्नेछन् । तिनीहरूले अंगको सानो सुई बायोप्सी लिन्छन् वा न्यून इनभेसिभ सर्जिकल प्रक्रिया गर्छन् जसले टिस्युको सानो टुक्रा हटाउँछ।टिस्युको सानो टुक्रा लिएर कोशिकाहरूलाई अलग गर्न सक्षम हुने र शरीर बाहिर कोशिकाहरूलाई बढाउने तथा बिस्तार गर्ने काम गरिनेछ ।
यो वृद्धि एक इन्क्यूबेटर वा बायोरिएक्टर भित्र हुनेछ । एक दबाबयुक्त स्टेनलेस स्टील पोत जसले कोशिकाहरूलाई पोषक तत्वहरू खुवाउन मद्दत गर्नेछ । डाक्टरहरूले तिनीहरूलाई प्रत्येक २४ घण्टामा खुवाउनेछन्, किनकि कोशिकाहरूको आफ्नै मेटाबोलिजम हुन्छ । प्रत्येक सेलको फरक मिडिया हुन्छ र इन्क्यूबेटर वा बायोरिएक्टरले मानव शरीरको आन्तरिक तापक्रम र अक्सिजनको नक्कल गर्ने ओभन जस्तो उपकरणको रूपमा कार्य गर्नेछ ।
प्रिन्टिङ प्रक्रियाले कति समय लिन्छ भन्ने कुरा धेरै कारकहरूमा निर्भर गर्दछ, जसमा प्रिन्ट भइरहेको अंग वा तन्तु, रिजोल्युसनको सूक्ष्मता र प्रिन्टहेडहरूको संख्या आवश्यक हुने जनाइएको छ । तर यो सामान्यतया केहि देखि धेरै घण्टा सम्म रहन्छ। बायोप्सीदेखि प्रत्यारोपणसम्मको समय करिब चारदेखि छ हप्ताको हुने जनाइएको छ । एक पटक बायोप्रिन्ट गरिएको अंगलाई बिरामीमा प्रत्यारोपण गरिसकेपछि यसले प्राकृतिक रूपमा काम गर्नेछ ।
अमेरिकामा मा मृगौला प्रत्यारोपणको औसत लागत झण्डै साढे ४ लाख अमेरिकी डलर रहेको छ । थ्रीडी प्रिन्टरहरू तिनीहरूको जटिलताको आधारमा केही हजार डलरदेखि १ लाख डलरसम्म पर्नेछ । तर कम लागतका प्रिन्टरहरू उपलब्ध भए तापनि बायोप्रिन्टिङको महँगो भागहरूमा बिरामीहरूको लागि सेल बैंकहरू राख्ने, कोशिकाहरू संस्कृति र जैविक सामग्रीहरू सुरक्षित रूपमा ह्यान्डल गर्ने समावेश हुन सक्छ ।
हालको अंग प्रत्यारोपणका केही प्रमुख लागतमा दाताबाट अंग काट्ने, ढुवानी लागत र त्यसपछि प्राप्तकर्ताको शल्यक्रिया र त्यसपछि सबै हेरचाह र निगरानी रहेको छ । बायोप्रिन्ट गरिएको सन्दर्भमा समेत त्यसको केहि लागत अझै कायम हुनेछ ।