रातीको आकाशमा अबको केही साता पाँच ग्रहहरूको एक आश्चर्यजनक परेड
प्रकाशित मिति : चैत्र १०, २०७९ शुक्रबार
रातीको आकाशका प्रेमीहरूले केही ग्रहहरूको रोचक दृश्य देख्न सक्ने भएका छन् । चन्द्रमाको मुनि पाँचवटा ग्रहहरू पंक्तिवद्धरुपमा देखा पर्दा यसलाई ग्रहको परेड भन्ने गरिन्छ ।
दर्शकहरूले पङ्क्तिबद्धताको उत्कृष्ट झलक प्राप्त गर्न सक्षम हुनेछन्, जसमा बुध, शुक्र, मंगल, बृहस्पति र अरुण समावेश हुनेछन् । मार्च २८ अर्थात् आगामी मंगलबार साँझ सूर्यास्त पछि यो मुख्य दृश्य देख्न सकिनेछ । क्यालिफोर्निया इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीका कम्प्युटेसनल एस्ट्रोफिजिसिस्ट क्यामरन हम्मल्सका अनुसार रोचक दृश्य शुक्रबार देखिनेछ र आगामी केही हप्ताहरूमा यस्तै रहनेछ।
यस्तो पङ्क्तिबद्धता हरेक केही वर्षमा देखिन्छ भने नाङ्गो आँखाले हेर्न सकिन्छ । उल्लेखनीय प्रकाश प्रदूषण भएका शहरी क्षेत्रबाट समेत यो हेर्न सकिन्छ । यसलाई उत्तरी र दक्षिणी गोलार्धहरूमा देख्न सकिन्छ।
यो पंक्तिवद्धता अर्धचन्द्र मुनि मात्र देखिनेछ। राम्रो दृश्य देख्नको लागि सूर्यास्त पछि पश्चिमी क्षितिजको राम्रो दृश्य भएको ठाउँमा जान सिफारिस गरिएको छ । रंगीन सूर्यास्तका रेखाहरू बाँकी रहेको र आकाश गाढा नीलो भएको तर कालो नभएको सयमा सबैभन्दा उत्कृष्ट दृश्य देख्न सकिन्छ । उत्तरदेखि टाढा बस्नेहरूले अलिकति दक्षिणपश्चिम हेर्नु पर्छ, जबकि दक्षिणी गोलार्धमा बस्नेहरूले उत्तरपश्चिम हेर्नुपर्छ ।
देख्नका लागि सबैभन्दा सजिलो ग्रह शुक्र हुनेछ, जसलाई प्रायः साँझको तारा भनिन्छ । किनभने यो चन्द्रमा बाहेक रातको आकाशमा सबैभन्दा चम्किलो वस्तु हो। अरुण ग्रह शुक्रको नजिक देखा पर्नेछ, यद्यपि यो टाढाको ग्रहलाई सफा आकाश भएको अवस्थामा बाहेक दूरबीन वा टेलिस्कोप बिना देख्न गर्न गाह्रो हुन सक्छ ।
शुक्र र अरुणको मुनि बृहस्पति र बुध हुनेछ । बुध पनि विशेष उपकरण बिना हेर्न गाह्रो हुन सक्छ, किनकि सूर्यको चमकले ग्रहलाई देख्नमा समस्या हुनसक्छ । तर दुवै ग्रहहरू सूर्यास्त पछि लगभग २० देखि २५ मिनेटसम्म देखिनेछन् ।
ग्रहको परेडको शीर्षमा मंगल हुनेछ भने बृहस्पति, बुध, शुक्र, अरुण र चन्द्रमा सीधा रेखामा हुनेछन् । यसको सुन्तला रंगको कारण यो पत्ता लगाउन सहज छ । ग्रहहरू सबै रातको आकाशमा हारमा मोती जस्तै देखा पर्नेछन् ।
सम्पूर्ण पङ्क्तिबद्धताले आकाशको लगभग ७० डिग्री कभर गर्नेछ। यस प्रकारको ग्रहको पङ्क्तिबद्धता हरेक केही वर्षमा देखा पर्न सक्छ, तर आकाशको अझ सानो प्याचमा सबै ग्रहहरू सँगै समात्न सम्भव छ । ती घटनाहरू धेरै दुर्लभ छन्।
गत जुनमा एउटा पङ्क्तिबद्धता सन् २००४ पछि त्यस्तो प्रकारको पहिलो थियो। घटनामा सबै पाँचवटा ग्रहहरू बुध, शुक्र, मंगल, बृहस्पति र शनि समावेश थिए जुन सामान्यतया नाङ्गो आँखाले देखिएको थियो ।