निकारागुवाको टीपीएस समाप्त, होण्डुरस अगाडि नेपालबारे निर्णय
प्रकाशित मिति : कार्तिक २१, २०७४ मंगलबार
अमेरिकी सरकारले अमेरिकाका निकागारागुवाका जनताहरुलाई प्रदान गरेको टेम्पोरेरी प्रोटेक्टेड स्टेटस टीपीएसको अवधि समाप्त गरेको छ । सोमबार मध्यरात अगाडिको डेडलाइन सकिनु अगाडि डिपार्टमेन्ट अफ होमल्याण्ड सेक्युरिटीका कार्यकारी सेक्रेटरी एलेन ड्युकले यस्तो निकारागुवाको टीपीएस समाप्त भएको घोषणा गरेकी हुन् । उनीहरुलाई १४ महिनाभित्र अमेरिका छाड्ने अल्टिमेटम दिइएको छ । निकारागुवाका झण्डै २५ सय नागरिकहरुले झण्डै सन् १९९९ देखि अमेरिकामा टीपीएस प्राप्त गरेका थिए । अब उनीहरुको टीपीएसको अवधि नथपिएपछि उनीहरुले सन् २०१९ को जनवरी ५ भित्र अमेरिका छाड्नुपर्ने भएको छ ।
निकारागुवाबारेको घोषणाको पूर्ण पाठ
त्यस्तै होण्डुरसका नागरिकहरुको टीपीएसको अवधि पनि आगामी जनवरी ५ मा सकिने सन्दर्भमा अमेरिकी सरकारलाई त्यसबारे निर्णय गर्ने डेडलाइन सोमबारसम्मको थियो । तर होण्डुरसबारे भने अमेरिकी सरकारले निर्णय गरेको छैन । होण्डुरसको अवस्थाबारे मुल्यांकन गर्न थप आवश्यक भएको भन्दै अमेरिकी सरकारले सोमबार निर्णय नगरेपछि होण्डुरसको टीपीएस अवधि सन् २०१८ को जुलाई ५ सम्म अर्थात् ६ महिनाका लागि स्वत थपिएको छ । अब अमेरिकी सरकारले सन् २०१८ को मे ५ सम्म त्यसबारे निर्णय गर्नेछ । होण्डुरसका ५७ हजार नागरिकहरु अमेरिकामा टीपीएसबाट संरक्षित छन् ।
होण्डुरसबारेको घोषणाको पूर्ण पाठ
होण्डुरसको बारेमा निर्णय गर्नका लागि अमेरिकी सरकारसँग मे ५ सम्मको म्याद रहेकाले नेपालबारे त्यो भन्दा अगाडि नै अप्रिल २४ भित्र निर्णय गर्ने भएको छ । नेपालको टीपीएसको अवधि आगामी जुन २४ मा समाप्त हुँदैछ । झण्डै १३ हजार नेपालीहरु अमेरिकामा टीपीएसबाट संरक्षित छन् ।
अमेरिकी सरकारले एकपछि अर्को गर्दै विभिन्न देशहरुको टेम्पोरेरी प्रोटेक्टेड स्टेटस खारेज गरिरहदा नेपालीले पाएको टीपीएसबारे पनि अन्यौल सृजना भएको हो । अमेरिकाले विभिन्न देशहरुको टीपीएसको अवधि नथपेको अवस्थामा नेपालबारे पनि अन्यौल सृजना भएको छ ।
मध्य अमेरिकन र हैटियनहरुको टीपीएसको अवधि थप्न आवश्यक नभएको भन्दै अमेरिकी विदेशमन्त्रालयले होमल्याण्ड सेक्युरिटीका अधिकारीहरुलाई पत्र लेखेपछि अरु देशको टीपीएस थपिनेमा आशंका बढेको हो । गत मंगलबार अमेरिकी विदेशमन्त्री रेक्स टिलरसनले डिपार्टमेन्ट अफ होमल्याण्ड सेक्युरिटीकी कार्यकारी सेक्रेटरी एलेन ड्युकलाई पत्र लेख्दै मध्य अमेरिका र हैटीका नागरिकलाई टीपीएसको अवधि थप्न आवश्यक नभएको बताएका थिए । तयसपछि ड्युकले निकारागुवाको टीपीएसको अवधि समाप्त गरेकी छिन् भने होण्डुरसबारे मूल्यांकनका लागि समय थपेकी छिन् ।
एल साल्भाडोरका झण्डै २ लाख टीपीएसप्राप्तहरुका बारेमा निर्णय लिने समय भने डिपार्टमेन्ट अफ होमल्याण्ड सेक्युरिटीसँग अझै झण्डै २ महिना बाँकी छ । हैटीका टीपीएसप्राप्त झण्डै ५० हजारको बारेमा भने अमेरिकी सरकारले नोभेम्बरको अन्तिम सातासम्म निर्णय लिने अपेक्षा गरिएको छ । यदि अमेरिकी सरकारले टीपीएसको अवधि नथपेको खण्डमा पनि उनीहरुलाई अमेरिका छाड्न वा स्टेटस एड्जस्ट गर्नका लागि ६ महिनाको सहुलियत अवधि दिनसक्ने जनाइएको छ ।
कुन देशको टीपीएस कहिले सकिदैछ ?
एल साल्भाडोरको टीपीएस अवधि २०१८ को मार्च ९ मा सकिदैछ । सकिनुभन्दा ६० दिन अगाडि अमेरिकी सरकारले निर्णय लिनसक्ने भएकाले यसबारे जनवरीको पहिलो सातातिर निर्णय आउनुसक्ने अपेक्षा गरिएको छ । गायना, लाइबेरिया र सिरियालिओनको टीपीएस अवधि गत मे २१ मा समाप्त भइसकेकाले उनीहरु देशनिकालाका लागि योग्य छन् । हैटीको टीपीएस अवधि आगामी जनबरी २२ मा सकिने भएकाले आगामी थ्यांक्सगिभिंगसम्म उनीहरुबारे निर्णय हुनसक्ने जनाइएको छ ।
होण्डुरसको टीपीएस अवधि जुलाई ५ सम्म कायम भएको छ भने निकारागुवाको समाप्त भएको छ । अबको १४ महिनाभित्र उनीहरुले अमेरिका छाड्नुपर्नेछ । नेपालको टीपीएस अवधि आगामी जुन २४ सम्म रहेकाले अमेरिकाले नेपालबारे पनि अप्रिलको अन्तिमसातासम्म निर्णय गर्नेछ । नेपालबारे निर्णय लिनका लागि अब ६ महिना पनि बाँकी छैन ।
सोमालियाको टीपीएसअवधि आगामी सेप्टेम्बर १७ मा सकिनेछ भने साउथ सुडानको टीपीएस अवधि सन् २०१९ को मे २ सम्म रहेको छ । सुडानको टीपीएस सन् २०१८ को नोभेम्बर २ सम्म रहेको छ भने सिरियाको आगामी मार्च ३१ सम्म रहेको छ । सिरियाबारे पनि अमेरिकी सरकारले जनवरीको अन्तिमसातासम्म निर्णय लिनेछ । यमनको टीपीएस अवधि भने आगामी सेप्टेम्बर ३ सम्म रहेको छ ।