अमेरिकी नागरिकता रोज्ने वा नेपाली काँग्रेस र जनसम्पर्क ? मध्यमार्ग खोज्दै अमेरिकी जनसम्पर्क !
प्रकाशित मिति : मंसिर ४, २०७६ बुधबार
नेपाली काँग्रेसले विदेशको नागरिकता लिएको व्यक्ति पार्टीको कृयाशिल सदस्य हुन नसक्ने वैधानिक प्रावधान बनाएपछि सृजना भएको अन्यौल अहिलेसम्म यथावत नै छ । जसका कारण अमेरिका लगायत विदेशमा रहेका नेपाली काँगेस सम्बद्ध जनसम्पर्कसमितिले अधिवेशन समेत गर्न पाएका छैनन् ।
नेपाली काँग्रेसको नयाँ विधानको १२ नम्बर बुँदाको ख मा नेपाली काँग्रेसको सदस्यता प्राप्त गरेको १ बर्ष पुगेको विदेशमा बसेको नेपाली नागरिकले नेपाली काँग्र्रेसको कृयाशिल सदस्यता प्राप्त गर्नका लागि सम्बन्धित देशको जनसम्पर्क समितिमा तोकिएबमोजिम आवेदन गर्न सक्ने तर त्यसका लागि नेपाली नागरिकता र नेपाली राहदानीको प्रमाणित प्रतिलिपी पठाउनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । यसर्थ जनसम्पर्क समितिको कार्यसमितिमा आउनका लागि नेपाली काँगेसको कृयाशिल सदस्य हुनुपर्ने प्रावधान रहेका कारण विदेशको नागरिकता लिएका र जनसम्पर्क समितिको कार्यसमितिमा आउन चाहनेमाथि बन्देज लागेको छ ।
खासगरी अमेरिका, क्यानडा, अष्ट्रेलिया, बेलायत जस्ता मुलुकमा बस्दै आएका नेपाली काँग्रेसहरुलाई विदेशको नागरिकता लिएको खण्डमा पार्टीको कृयाशिल सदस्य हुन नपाउने प्रावधानले ठूलो झड्का लागेको छ । किनभने यी मुलुकहरुमा बस्ने कैयनले अहिलेसम्म ती देशको नागरिकता लिएरै नेपाली काँग्रेसको सकृय राजनीति समेत गर्दै आएका छन् । अब उनीहरुलाई नेपाली काँग्रेसको राजनीतिमा सकृय हुनमात्र होइन, जनसम्पर्क समितिकै कार्यसमितिमा आउनसमेत बन्देज लागेको छ ।
नेपाली काँग्रेसको महाधिवेशन प्रतिनिधि छनौट लगायतका प्रकृयामा पनि विदेशको नागरिकता लिएकाहरु सहभागी हुन पाउनेछैनन् । अहिलेकै जनसम्पर्क समितिका कार्यसमितिहरुमा समेत विदेशको नागरिकता लिएका नेपालीहरु रहेका कारण उनीहरुको कृयाशिल सदस्यता समेत धरापमा परेको छ ।
म्याद सकिएका जनसम्पर्क समितिको अधिवेशन ६ महिनाभित्र
नेपाली काँग्रेसले म्याद सकिएका विदेशमा रहेका जनसम्पर्क समितिहरुको अधिवेशन ६ महिनाभित्र गर्न निर्देशन दिएको छ । गत कार्तिक ५ मा मुख्यसचिव कृष्णप्रसाद पौडेलले नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको अधिवेशन तयारी समितिका अध्यक्षलाई पत्राचार गरेर यसबारे जानकारी गराएका थिए ।
नेपाली काँग्रेस केन्द्रीय कार्यसमितिको भदौ १७ गते बसेको बैठकले पार्टीसँग आवद्ध विदेशस्थीत नेपाली जनसम्पर्क समितिहरुमध्ये म्याद समाप्त भएका जनसम्पर्क समितिहरुका कार्य समितिहरुलाई अधिवेशन तयारी समितिमा रुपान्तरण गर्ने र त्यस्ता जनसम्पर्क समितिहरुले कृयाशिल सदस्यता वितरण र नविकरणको कार्य सम्पन्न गरी केन्द्रसँग समन्वय गरी बढीमा ६ महिनाभित्र अधिवेशन गर्ने गरी यथाशीघ्र प्रकृया आरम्भ गर्न निर्देश गर्ने निर्णय गरेको थियो । यो निर्णय गरेको पनि तीनमहिना हुन लागिसकेको छ ।
नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको म्याद सन् २०१७ को नोभेम्बरमा नै सकिएको हो । अहिले म्याद सकिएको २ बर्ष पुगिसकेको छ भने सभापति आनन्द बिष्ट नेपाली काँग्रेसको आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्यको भूमिकामा रहेका छन् । पहिले नै अधिवेशन हुनमा कैयन समस्याबाट गुज्रेको नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिकामा कार्यसमितिमा आउन र पार्टीको कृयाशिल सदस्य हुनका लागि अमेरिकी नागरिकता लिएको हुन नहुने प्रावधानले समस्या थपिदिएको छ ।
के छ समाधानको उपाय ?
यो समस्या समाधानका लागि नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिकाका सभापति आनन्द बिष्टले नोभेम्बर १९ मंगलबार नेपाली काँग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवालाई सुझाव सहितको पत्र पठाइसकेको श्रोतले जनाएको छ । पत्रमा ६ महिनाभित्र अधिवेशन गर्न पार्टीले निर्देशन अक्षरस पालना गर्दै अधिवेशन प्रकृयामा अगाडि बढेको बिष्टले पार्टी सभापति देउवालाई जानकारी गराएका छन् ।
तर विदेशस्थीत नेपाली जनसम्पर्क समितिहरुले कृयाशिल सदस्यता वितरण र नविकरणको कार्य सम्पन्न गरी केन्द्रसँग समन्वय गरी बढीमा ६ महिनाभित्र अधिवेशन गर्ने गरी यथाशीघ्र प्रकृया आरम्भ गर्न भनिएकोमा सो अनुशार अधिवेशन प्रकृया अगाडि बढ्नमा समस्या भएको जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको ठहर छ । त्यसका लागि नोभेम्बर १४ मा बसेको जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको बैठकले अधिवेशन प्रकृया सहजिकरणका लागि केही सुझावहरु तयार गरेको थियो । ती सुझावहरु पार्टी सभापति देउवालाई पठाइएको छ ।
नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिका अमेरिकाको कानुनी प्रकृया पूरा गरी वैधानिक रुपमा दर्ता भएको समिति भएकाले अमेरिकी कानुन अनुशार समितिको साधारण सदस्यता वितरण गरेपछिमात्र अधिवेशन गर्नुपर्ने वैधानिक प्रावधान छ । यो वैधानिक समस्या अमेरिकाकोमात्र नभएर युरोपका देशहरु, क्यानडा, अष्ट्रेलिया र बेलायतको पनि हो । जनसम्पर्क समितिको कार्यसमितिमा आउनका लागि कृयाशिल सदस्य हुनुपर्ने र कृयाशिल सदस्य हुनका लागि विदेशको नागरिकता लिएको हुन नहुने प्रावधानका कारण कुनै वैकल्पिक उपाय नखोजे कैयन काँग्रेसहरु अधिवेशन प्रकृयाबाट वञ्चित हुनसक्ने जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको ठहर छ ।
अमेरिकी नागरिकता लिएको व्यक्ति जनसम्पर्क समिति अमेरिकाको सभापति हुन पाउनुपर्ने तर नेपाली काँग्रेसको पदेन महाधिवेशन प्रतिनिधि र महासमिति सदस्य हुन नपाउने व्यवस्थासहित महाधिवेशनका लागि बाटो खोलिदिन पार्टी सभापति देउवालाई अनुरोध गरिएको छ । साथै विदेशमा रहेका जनसम्पर्कसमितिहरुलाई सम्बन्धित देशको कानुन अनुशार साधारण सदस्यता वितरण गरी नेतृत्व चयन गर्ने प्रावधानको व्यवस्था गर्न समेत अनुरोध गरिएको छ ।
जनसम्पर्क समितिको सुझावलाई नेपाली काँग्रेसले स्वीकार गरेको खण्डमा अमेरिकी नागरिकता लिएको व्यक्ति समेत जनसम्पर्क समितिको कार्यसमितिमा आउन त सक्नेछ तर माउपार्टीको कृयाशिल सदस्य हुन नपाउने भएका कारण महाधिवेशन प्रतिनिधि वा महासमिति सदस्यका रुपमा प्रतिनिधित्व गर्न पाउनेछैन ।