नेपालमा डेंगुका बिरामीले भरिए अस्पताल, यी ५ खानेकुरा खाँदा निको हुन मद्दत गर्ने
प्रकाशित मिति : भाद्र २१, २०७९ मंगलबार
नेपालमा लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने डेंगु नामक रोग महामारीको रुपमा फैलिन थालेको छ । प्रि-मनसुन (समयभन्दा अघि नै आएको वर्षा)का कारण नेपालमा डेंगु तीव्र रुपमा फैलन थालेको विज्ञहरु बताउँछन् । पछिल्लो समय डेंगुका बिरामीहरुले अस्पतालका बेडहरु भरिभराउ हुन थालेका छन् ।
विशेषगरी बागमती र लुम्बिनी प्रदेशका जिल्लाहरूमा संक्रमण बढ्दो छ । काठमाडौंको टेकुस्थित शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवारोग अस्पताल डेंगुका बिरामीहरुले भरिभराउ हुन थालेको छ । अस्पतालमा आईतबार चिकित्सकहरु विरामीलाई कुर्सीमा राखेर उपचार गर्न बाध्य भएका थिए ।
बाक्लो बसाई हुने ठाउँमा डेंगुको बढी प्रकोप हुने गरेको छ । यसबाहेक पानी जम्मा भएको ठाउँमा बस्ने मानिसलाई डेंगुको बढी जोखिम हुन्छ । डेंगु एडिस एजिप्टाई पोथी लामखुट्टेको टोकाईबाट सर्ने गर्दछ ।
डेंगुका सुरुवाती लक्षणहरु वाकवाकी लाग्ने, हड्डी वा मांसपेशीमा दुख्ने, टाउको दुख्ने, आँखा पछाडि दुख्ने, बान्ता हुने, छालामा दाग लाग्ने जस्ता लक्षण देखा पर्छन् । यसका गम्भीर लक्षणहरुमा सास फेर्न गाह्रो हुने, रगत बान्ता हुने, पेट दुख्ने, गिजाबाट रगत बग्ने र प्लेटलेट कम हुने गर्दछ । अहिले डेंगुको सही उपचार भने छैन ।
धेरैजसो चिकित्सकहरु डेंगुका लक्षणहरू कम गर्न औषधि लेख्छन् । यसबाहेक, सही खानेकुरा मार्फत डेंगु निको पार्ने प्रयास गरिन्छ । अब प्रश्न उठ्छ, डेंगु रोगीले छिट्टै निको हुनको लागि कस्तो आहार लिनुपर्छ ? यस बारे विस्तृत जानकारी :
के भन्छन् विज्ञहरू ?
डाइट मन्त्र क्लिनिकका डाइटिशियन कामिनी कुमारी भन्छिन्, स्वस्थ खानेकुराले डेंगु ज्वरोलाई जित्न मद्दत गर्छ । डेंगु रोगीहरूले आफ्नो आहारमा प्रोटिन र आइरन युक्त चीजहरू जस्तैः अण्डा, मासु, दूध, दही आदि समावेश गर्नुपर्छ। किनभने यो पोषक तत्वले शरीरमा एनिमियाको समस्याबाट बच्न मद्दत गर्छ। साथै, यसले तपाईंको प्रतिरक्षा बढाउन सक्छ । जब तपाईंको शरीरले पर्याप्त पोषण पाउँछ, तपाईंको शरीर डेंगुसँग लड्न तयार हुन्छ । यसको साथै पौष्टिक चीजहरू बीचमा खानुहोस्। प्रशस्त आराम गर्नुहोस् र दिनमा कम्तिमा ३ लिटर पानी पिउनुहोस् ।
१. नरिवल पानी
शरीरमा पानीको कमी हुँदा त्यसलाई डिहाइड्रेट गर्नु अति आवश्यक हुन्छ । डेंगु भएमा धेरैभन्दा धेरै पानी पिउनुपर्छ, जसले गर्दा शरीर छिट्टै निको हुन्छ । नरिवलको पानीमा इलेक्ट्रोलाइट्स हुन्छ जसले शरीरबाट तरल पदार्थ नियन्त्रित गर्दा विषाक्त पदार्थलाई बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ । यसले शरीरलाई छिटो ठिक गर्न मद्दत गर्छ ।
२. सुन्तला खानुहोस्
सुन्तलामा भिटामिन र मिनरल्स प्रसस्त मात्रामा पाइन्छ । सुन्तलामा पाइने आवश्यक तत्वले डेंगु रोगीलाई निको पार्न मद्दत गर्छ । यसमा महत्त्वपूर्ण एन्टिअक्सिडेन्टहरू छन् जसले डेंगुलाई रोक्न र शरीरलाई छिटो निको पार्छ। डेंगुका बिरामीलाई पनि यो फल खाने चिकित्सकहरुले सुझाव दिएका छन् ।
३. अनार
डेंगुका बिरामीमा प्लेटको संख्या निकै कम हुन्छ । यस अवस्थामा, तिनीहरूलाई धेरै फलाम चाहिन्छ। डेंगु रोगीका लागि अनार खानु फाइदाजनक हुन्छ । यसमा प्रशस्त मात्रामा आइरन पाइन्छ । यसले तपाईंलाई डेंगुबाट छिटो निको हुन मद्दत गर्न सक्छ। साथै, यसले तपाईंको शरीरको थकान पनि हटाउन सक्छ।
४. पालक
पालकमा आईरन प्रचुर मात्रामा पाइन्छ। शरीरमा रक्तअल्पताको गुनासो हुँदा धेरैजसो चिकित्सकहरूले पालक खाने सल्लाह दिन्छन्। पालकमा धेरै भिटामिन, आइरन र ओमेगा ३ फ्याटी एसिड पाइन्छ। यसले तपाईंको शरीरमा आइरन आपूर्ति गर्छ। साथै, प्रतिरक्षा प्रणाली पनि बलियो बनाउन सकिन्छ।
५. अण्डा
डेंगु रोगीले आफ्नो खानेकुरामा अण्डा समावेश गर्नुपर्छ । वास्तवमा अण्डामा प्रोटिन र आइरन प्रचुर मात्रामा पाइन्छ । यी दुवै पौष्टिक तत्व डेंगु रोगीका लागि निकै महत्वपूर्ण छन् । यस बाहेक यसमा क्याल्सियम, भिटामिन–बी, पोटासियम जस्ता अन्य धेरै पोषक तत्वहरू पाइन्छ। यी सबै पोषक तत्वहरू डेंगु रोगीहरूको लागि आवश्यक छन्। अण्डा खाँदा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनुका साथै शरीरमा आइरनको कमी पनि पूरा हुन्छ ।
डेंगुका बिरामीले के नखाने ?
डेंगुबाट पीडित हुँदा हामीले त्यस्ता खानेकुराको सेवनबाट टाढा रहनुपर्छ । जसका कारण तपाईको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन्छ । पाचन क्रियालाई बिगार्ने कुरा पनि खानु हुँदैन । डेंगु हुँदा खानुहुँदैन भन्ने केही खानेकुरा छन् । जस्तै:
१. तेल भएको खानेकुरा र भुटेको चीजबाट टाढा रहनुहोस्।
२. क्याफिनयुक्त पेय पदार्थ (चिया, कफी) उपभोग नगर्नुहोस्।
३. कोल्ड ड्रिंक्सको सेवन नगर्नुहोस्।
४. मसालेदार खाना नखानुहोस् ।
५. आहारमा उच्च कोलेस्ट्रोल युक्त खानेकुराहरू समावेश नगर्नुहोस्।
डेंगुबाट बच्न आफ्नो वरपर सरसफाइमा विशेष ध्यान दिनुहोस्। घर नजिक पानी जम्मा हुन नदिनुहोस्। लामखुट्टेको जाली लगाएर सुत्नुहोस्। डेंगुको लक्षण देखिएमा तुरुन्त चिकित्सकलाई सम्पर्क गर्नुहोस्। डाक्टरले दिएको निर्देशन पालना गर्नुहोस्। यी सामान्य सल्लाहहरुमात्र हुन्, स्वास्थ्य सुझाव होइनन् । सामान्यभन्दा बढी समस्या देखिए चिकित्सकको सल्लाहअनुसार उपचार गर्नुपर्छ ।
-ओन्ली माई हेल्थबाट