प्रतिबन्धका बाबजुत क्रिप्टो कारोबारमा नेपाल बेलायतभन्दा अगाडि, दुरसंचारको नयाँ निर्देशन के हो ?
प्रकाशित मिति : पुस २८, २०७९ बिहीबार
प्रतिबन्धका बाबजुत क्रिप्टो कारोबारमा नेपाल बेलायतभन्दा अगाडि रहेको आश्चर्यजनक तथ्यांक रहेको छ । क्वाइनडेस्कको इन्डेक्स अनुशार क्रिप्टो कारोबारमा नेपाल विश्वमा १६ औं नम्बरमा रहेको छ ।
क्रिप्टो कारोबारमा नेपाल बेलायतमात्र होइन, इक्वेडर, केन्या र इन्डोनेशियाभन्दा पनि अगाडि रहेको छ । पहिलोमा भियतनाम, दोश्रोमा फिलिपिन्स, तेश्रोमा युक्रेन, चौथोमा भारत, पाँचौंमा अमेरिका, छैठौंमा पाकिस्तान, सातौंमा ब्राजिल, आठौंमा थाइल्याण्ड, नवौंमा रसिया, दशौंमा चीन, एघारौंमा नाइजेरिया, बाह्रौंमा टर्की, तेह्रौंमा अर्जेन्टिना, चौधौंमा मोरक्को र पन्ध्रौंमा कोलम्बो रहेका छन् ।
ग्लोबल क्रिप्टो एडप्शन इन्डेक्स पाँच उप सूचकाङ्कहरूका आधारमा बनाइएको हो । जसमध्ये प्रत्येक देशले विभिन्न प्रकारका क्रिप्टोकरेन्सी सेवाहरूको प्रयोगमा आधारित छ। पाँच मेट्रिकहरू मध्ये प्रत्येकको आधारमा प्रयाप्त तथ्यांक रहेका १४६ देशहरूलाई क्रमबद्ध गरेर स्कोर निकालिएको हो ।
प्रतिबन्धका बाबजुत उच्च कारोबारका कारण नेपालका अधिकारीहरूले फेरि एकपटक क्रिप्टोकरेन्सीसँग सम्बन्धित गतिविधिमा रोक लगाउने कदम चालेका छन् । जनवरी ८ को एक सूचनामा नेपालको दूरसञ्चार प्राधिकरणले सबै इन्टरनेट सेवा प्रदायकहरूलाई क्रिप्टो सम्बन्धित वेबसाइट, एप वा अनलाइन नेटवर्कहरू सञ्चालन र व्यवस्थापन गर्न रोक्न निर्देशन दिएको थियो।
निर्देशनमा भनिएको छ – ‘क्रिप्टोकरेन्सी, बिटकोइन, हाइपर(नेटवर्किङ, अनलाइन जुवा लगायतका गैरकानुनी क्रियाकलाप तथा आर्थिक अपराधसँग सम्बन्धित वेबसाइट, एप, अनलाइन सञ्जाललगायत भर्चूअल माध्यमको नेपालभित्र प्रयोग, सञ्चालन र व्यवस्थापन गर्न नपाउनेगरी तथा त्यस्ता वेबसाइट, एप वा अनलाइन सञ्जालमा पहुँच हुन नसक्ने व्यवस्था गर्न सबै इन्टरनेट सेवाप्रदायकलाई निर्देशन जारी गरिएको छ।’
सेप्टेम्बर २०२१ मा राष्ट्रको केन्द्रीय बैंकले व्यापार र माइनिंग लगायत क्रिप्टोकरेन्सी गतिविधिहरूमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । अप्रिल २०२२ मा नेपालको दूरसञ्चार प्राधिकरणले क्रिप्टोकरेन्सी जस्ता गैरकानूनी गतिविधिहरूमा भाग लिने जो कोहीको बारेमा जनतासँग जानकारी मागेको थियो । राष्ट्र बैंकले क्रिप्टो कारोबार नगर्न बेलाबेलामा चेतावनी दिदै आएको छ ।
पछिल्लो चेतावनी इन्टरनेट र इमेल सेवा प्रदायकहरू विरुद्ध कानुनी कारबाहीको हो । यदि कुनै क्रिप्टो सम्बन्धित गतिविधि तिनीहरूको प्लेटफर्ममा भएका कानुनी कारवाहीको चेतावनी दिइएको छ । भर्चुअल मुद्रा लेनदेन जुन देशमा अवैध छ हालैका दिनहरूमा बढ्दै गएको सुचनामा उल्लेख छ ।
चीन, अल्जेरिया, बंगलादेश, इजिप्ट, इराक, मोरक्को, कतार र ट्युनिसियासहित क्रिप्टोमा पूर्ण प्रतिबन्ध लगाएका नौ देशमध्ये नेपाल पनि एक रहेको लाइब्रेरी अफ काँग्रेसको प्रतिवेदनले देखाएको छ ।