अमेरिकाको मिजौरीमा हत्या अभियोगमा २७ वर्ष जेलमा विताएका व्यक्ति निर्दोष सावित, क्षतिपूर्ति नपाउने
प्रकाशित मिति : फाल्गुन ५, २०७९ शुक्रबार
हत्या अभियोगमा २७ वर्ष जेलमा बिताएपछि अमेरिकाको मिजौरीमा एक व्यक्तिलाई अदालतले निर्दोष सावित गरेको छ । ४९ वर्षीय लामार जोनसनले लामो कानुनी प्रक्रियापछि यस हप्ता स्वतन्त्र भएर हिँड्न पाउँदा आफू उत्साहित भएको बताएका छन् । सम्भवतः उनले क्षतिपूर्ति नपाउने जनाइएको छ ।
मिसौरीका एक न्यायाधीशले आजीवन कारावासको सजाय भोगेका जोन्सनको हत्याको अभियोग खारेज गरेका छन्। दुईजना पुरुषहरूले हत्याको अभियोग स्वीकार गरेपछि पनि कानुनी प्रक्रियामा १५ वर्ष लागेको उनका वकिलले बताएका छन् ।
सेन्ट लुइसको २२औं न्यायिक सर्किटका न्यायाधीश डेभिड सी मेसनले आफ्नो निर्णय सुनाउँदा जोन्सनले आफ्नो आँखा बन्द गरेका थिए । र आफ्नो शिर झुकाएका थिए । स्थानीय टिभी स्टेशनले देखाएको भिडियोमा उनका एक वकिल लिन्डसे रनल्सले जोन्सनसँग हात मिलाएर धाप मारेको देखिएको थियो ।
मंगलबार सेन्ट लुइसको अदालतबाट निस्किएपछि जोन्सन आफ्नो कानूनी टोलीसँग सलाद, फ्राइज र चिकेन खान गएका थिए । उनले एक होटलमा रात बिताए, जहाँ उनले ठूलो आकारको ओछ्यानमा फराकिलो भएर सुतेर आनन्द उठाए, किनकि उनले जेल पछिको जीवनको प्रकृया सुरु गरेका थिए ।
उनले अब परिवारसँग गुणस्तरीय समय विताउने बताएका छन् । स्मार्टफोन चलाउन सिक्नेदेखि समुद्र हेर्नको लागि जाने उनको योजना रहेको छ । उनी जेलमा जाँदा २२ बर्षका थिए । जोन्सन अप्रिलमा कान्छी छोरीको विवाह समारोहमा सहभागी हुँदैछन् ।
जोन्सनको मुद्दालाई उनका एक वकिल रनेल्स र गलत रूपमा दोषी ठहरिएका व्यक्तिहरूको वकालत गर्ने गैर नाफामुखी संस्था मिडवेस्ट इनोसेन्स प्रोजेक्टले वर्षौंसम्म अनुसन्धान गरेको थियो । अगस्टमा उनको रिहाइको लागि मोसन दायर गरिएको थियो । मिसौरीका महान्यायाधिवक्ता एन्ड्र्यू बेलीले अदालतले बोलेको र यो मुद्दामा थप कारबाही नगरिने बताएका छन् ।
सन् १९९५ मा जोन्सनलाई मार्कस बॉयडको हत्या गरेकोमा दोषी ठहर गरिएको थियो, जसलाई एक वर्ष अघि दुई मुकुण्डोधारी व्यक्तिहरूले उनको अगाडिको पोर्चमा गोली हानेका थिए। प्रहरी र अभियोजकहरूले लागूऔषधको पैसाको विवादमा हत्या भएको बताएका थिए । जोन्सनले त्योबेला आफू आफ्नी प्रेमिकासँग अन्यत्रै रहेको बताएका थिए ।
अभियोग पछिका वर्षहरूमा जोन्सन विरुद्ध बयान दिएका एकमात्र महत्त्वपूर्ण साक्षीले बयान फिर्ता लिएका थिए । र अन्य दुई व्यक्तिहरूले हत्या अपराध स्वीकार गरेका थिए । सेन्ट लुइसका अभियोजकहरूले यो मुद्दा झुट र अभियोजकीय दुराचारले पनि बिग्रिएको बताएका छन् ।
सन् २०१९ मा देशभरका ३० भन्दा बढी निर्वाचित अभियोजकहरूले जोनसनको लागि नयाँ सुनुवाई समर्थन गर्न कानूनी कागजातहरूमा हस्ताक्षर गरेका थिए । त्यसपछि मुद्दा मिसौरी सर्वोच्च अदालतमा गएको थियो ।
द्दण्ज्ञढ मा देशभरका घण् भन्दा बढी निर्वाचित अभियोजकहरूले श्री जोनसनको लागि नयाँ परीक्षणलाई समर्थन गर्न कानूनी कागजातहरूमा हस्ताक्षर गरे। त्यसपछि मुद्दा मिसौरी सर्वोच्च अदालतमा गयो, जसले पुन सुनुवाईको अनुरोध अस्वीकार गरेको थियो ।
अन्ततः बढ्दो चिन्ताले मिजौरी राज्य विधायिकालाई अगस्त २०२१ मा एउटा कानून पारित गर्न बाध्य बनायो, जसले अभियोजकहरूलाई सम्भावित गलत सजायको ताजा प्रमाणहरू भएका मुद्दाहरूमा नयाँ सुनुवाइहरू प्राप्त गर्न सजिलो बनायो।
राज्यको कानून अन्तर्गत जोन्सन उनीमाथि भएको गलत कारबाहीको लागि कुनै पनि क्षतिपूर्तिको लागि अयोग्य भएको जनाइएको छ । जोन्सनका लागि गोफमण्डमी एकाउन्ट खोलिएको छ ।
अमेरिकामा गलत रूपमा दोषी ठहर भएका व्यक्तिहरूको सही संख्या कति छ भनेर निर्धारण गर्न गाह्रो छ, किनकि धेरै केसहरू पत्ता नलागेका वा रिपोर्ट नगरिएका हुन्छन्। यद्यपि अमेरिकामा गलत सजायको ज्ञात केसहरू ट्र्याक गर्ने नेशनल रजिस्ट्री अफ एक्सोनरेशन्सका अनुसार सन् १९८९ यता २८ सय भन्दा बढी निर्दोषहरू भइसकेका छन्।
त्यहाँ उन्मुक्तिहरूमा ती केसहरू समावेश छन् जहाँ व्यक्तिहरूलाई उनीहरूले नगरेको अपराधको लागि गलत रूपमा दोषी ठहराइएको थियो । पछि डीएनए प्रमाण, नयाँ साक्षीहरू, वा अन्य माध्यमहरू मार्फत निर्दोष ठहरियो। रजिस्ट्रीले जेलमा बिताएको समय, संलग्न अपराधको प्रकार, र गलत सजायमा योगदान गर्ने कारकहरू लगायतका अन्य कारकहरू पनि ट्र्याक गर्दछ ।